De regeling is natuurlijk berucht, maar een regeling die het soms ineens weer gaat doen, dat lijkt me erg onwaarschijnlijk.
Vandaag eindelijk de boel uit elkaar gehaald en inderdaad: gewoon 14V op de motor zonder dat die draait. Dus de motor uit zijn behuizing gehaald en de koolborstels eruit gehaald. Daar bleek niet veel meer van over: een van de twee had zelfs op het contactoppervlak de glans van metaal. Ook de collector was bijna niet meer te zien: pikzwart.
Ik had nog een ventilator uit een andere Xantia waarvan de regeling wel stuk was gegaan. Die motor bleek echter niet in de kunststof behuizing te passen die uit de V6 kwam. Dus daarom maar de regeling van de V6 overgezet in de kunststof behuizing van de reserve. Ik had daarvan echter niet de connector met de draden die de motor met de regeling verbinden en de connector uit de V6 paste niet door het gat in de kunststof behuizing van de donor. De connectoren zijn bijna identiek maar die van de V6 had een paar nokjes die in de weg zaten om in de andere behuizing te kunnen. Dus ik heb met de combinatietang die nokjes eraf gewurmd zodat de connector er wel goed in kon.
Vervolgens heb ik het geheel los in de auto aangesloten voor een test en zowaar: alles werkte zoals het zou moeten. Maar zo los liggend had ik ook eindelijk eens de gelegenheid om iets te meten wat ik altijd heb willen doen. Op het oude forum was ooit een beschrijving waarin werd beweerd dat de ventilatorregeling met PWM (pulsbreedtemodulatie) werkt. Op basis van het schema van die regeling leek me dat niet waarschijnlijk. In plaats daarvan is het signaal dat uit de klimaatcomputer komt een analoge spanning waarbij +13V helemaal uit is en hoe lager de spanning des te sneller dat de ventilator gaat draaien. Hier dat schema:
(bron: https://www.circuitsonline.net/forum/view/112760)
Volgens mij werkt het zo:
Voor het gemak kun je het meeste van de schema weglaten: De weerstand van 820 ohm zorgt er alleen maar voor dat als de aansturing van de klimaatcomputer los ligt de ventilator uit blijft. Al dat spul dat er naast zit is om dat overbruggingsrelais aan te sturen. Dat heeft alleen maar effect op de stand "max". Het enige dat dus overblijft zijn die twee grote transistoren rechts op het schema. Ze staan parallel, iets waarvan ik op school leerde dat dat niet zonder meer mag omdat spreiding in de componenten ervoor zorgt dat de ene meer doet dan de andere en die dus "al het werk doet". Misschien is dat ook wel de reden dat ze steeds stuk gaan.
Maar zoals je kunt zien zit de kachelmotor zelf aan een kant aan de plus, dus die transistoren moeten voor de "min" zorgen. Hoe meer die gaan geleiden, des te harder de motor draait. Stel nu eens dat er 5V op de aansturingsdraad staat. Dan staat die spanning dus ook op de basis van die transistoren. De spanning op de emitter is dan altijd ca 0,7V hoger (PNP transitoren) dus op de min van de motor staat dan 5,7V. De spanning over de motor is dan ca 13V (de accuspanning) - 5.7V = 7,3V.
Als de motor nu bijvoorbeeld 4 ampere trekt bij die spanning, dan moeten de transistoren dus 5,7V * 4A = 22,8 watt in warmte omzetten. Dat is natuurlijk super inefficient vergeleken met een PWM regeling, waarbij de transistor ofwel aan is (en daarbij de maximale stroom doorlaat maar er geen spanning over de transistor valt) ofwel uit is (en daarbij geen stroom doorlaat maar wel de maximale spanning over de transistor staat).
Ik heb met de multimeter de spanning op de aansturingsdraad gemeten. Die was echt ruim 13V met de schuif op de stand "uit" (1e rechts van "auto"). Toen ik de schuif verschoof en de ventilator begon te draaien werd de spanning ook echt lager. Nu zou het nog kunnen dat de meter dat ook aangeeft als die aansturingsdraad een PWM signaal aanbood omdat de meter een RMS waarde aangeeft. Maar deze meter heeft ook een frequentiemeter ingebouwd zitten en de frequentie was 0. Dat sterkt mij toch in het vermoeden dat het echt geen PWM is maar een analoog signaal. Als het PWM was hadden er niet van die belachelijk zware transistoren in hoeven te zitten en was dat koellichaam niet nodig geweest.
Tot zover Bert de betweter
